၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ထြက္လာခ်ိန္တြင္ ဥပေဒအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ႏွင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ကာလ ပါလီမန္ ဒီမုိကေရစီ ေခာတ္ကာလႏွင့္ ျခားနားမႈ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေခာတ္အဆက္ဆက္ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ေသာ ဝါရင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားၾကီး ႏွစ္ဦးကို ေမးျမန္းထားသည္။ အယူဝါဒမတူသူ သူတို႔ႏွစ္ဦးအနက္ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ပထမ တဦးက ျပည္တြင္းမွာ၊ က်န္တဦးက ျပည္ပမွာ ေနထုိင္ေနသည္။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ႐ုံးမ်ားကို ျပန္လည္ ဖြင့္ခြင့္ေပးသည္မွာ ေထာင္ေခ်ာက္ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု သတိေပးလိုက္သူက ျမန္မာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ျဖစ္သည္။
သခင္ ခ်န္ထြန္း
ေမး။ စစ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
''အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မဝင္စားလို႔ မဖတ္မိဘူး။ ဒါကေတာ့ သူၾကိဳက္သလို ေရးမွာပဲ၊ သူထည့္ခ်င္သလို ေရးမွာပဲ၊ သူၾကိဳက္သလို လုပ္မွာပဲဆိုေတာ့ လူထုတရပ္လံုးက ၾကိဳက္တဲ့ဟာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ သေဘာထားေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက လက္ခံႏိုင္မယ့္ဟာေတာ့ မဟုတ္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ ဥပေဒနဲ႔ သူတို႔ ၾကိဳက္သလို လုပ္ေနတာပဲ။ တပ္မေတာ္က အလိုလိုကို ေနရာပါရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အေျခခံ ဥပေဒမွာကိုက ရွိေနေတာ့ ဒါက ဒီမိုကေရစီနဲ႔ တျခားစီျဖစ္ေနတယ္''
''စစ္အစိုးရက အလိုအေလ်ာက္ ေနရာက ရေနတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ၾကံ႕ခိုင္ေရးတို႔ဘာတို႔က နာမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဝင္ေရြးတာတို႔၊ တစညတို႔ဘာတို႔က စည္း႐ံုးေရးဆင္းၿပီး ဝင္ေရြးတာတို႔ လုပ္မွာေပါ့ဗ်ာ။ အသစ္ဖြဲ႔စည္းဖို႔ ေစာင့္ေနတဲ့ ပါတီေတြလည္း ရွိေနတယ္''
ေမး။ ၂၀၁၀ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒထဲမွာပါတဲ့ ပုဒ္မေတြထဲက ပုဒ္မ ၆ နဲ႔ ပုဒ္မ ၁ဝ မွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
''ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မပါေစခ်င္တဲ့သေဘာ ျဖစ္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏိုဝင္ဘာမွာ လႊတ္လာမယ္ဆိုေတာ့ စစ္အစိုးရက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဧၿပီ၊ ေမ၊ ဇြန္ တလလမွာ လုပ္လိုက္လို႔ရွိရင္ ဝင္ေရာက္အေရြးခံပိုင္ခြင့္ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါကေတာ့ အာဏာရွိေနတဲ့ သူဆိုေတာ့ သူတို႔ ၾကိဳက္သလို ေရးဆြဲမွာပဲ။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရမွာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲက တက္လာတဲ့ အစိုးရမွာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔၊ အာဏာသိမ္းအစိုးရ ဆိုေတာ့ ဥပေဒကို သူၾကိဳက္သလို သူေရးဆြဲမွာပဲ။ ၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ သူတို႔ လုပ္မွာကေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကို ကန္႔ကြက္တဲ့ သူေတြကလည္း ကန္႔ကြက္ၿပီး၊ မဝင္ဘဲ ေနၾကသလို၊ တျခားပါတီအသစ္ေတြ ေထာင္ၿပီးေတာ့ ဝင္ၾကမယ့္ ပါတီေတြလည္း ရွိေနတယ္''
ေမး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒထဲမွာပါတဲ့ အခန္း၂ ပုဒ္မ ေတြထဲက ပုဒ္မ ၆ အရ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳဳပ္ပံု ဥပေဒကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ဆိုထားတဲ့ အခ်က္ကိုေရာ။
''အဲဒီပုဒ္မေတြအရဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးကို တက္တက္ၾကြၾကြလုပ္ၿပီး၊ အဖမ္းခံေနရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါဝင္ခြင့္ မရေအာင္ လုပ္ထားတယ္''
ေမး။ ေရြးေကာက္ပြဲ အေတာ္မ်ားမ်ား မီခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ အခုက်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ အရင္တုန္းက က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ဘယ္လို ကြာျခားလဲခင္ဗ်။
''ဖဆပလ ေခတ္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးတဲ့ အစိုးရ လက္ထပ္တုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္တာေတြ ရွိတယ္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္နဲ႔ ၁၉၆ဝ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာ၊ ေဆြးေႏြး၊ စည္း႐ံုးၿပီးေတာ့ မဲေတာင္းၾကတယ္။ မဲေတာင္းၿပီးေတာ့ အာဏာကို လဲႊေျပာင္းေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ အခုက်ေတာ့ ဒီမိုကေရစီနည္းအရ မဟုတ္ဘဲ ဘာလုပ္မွာ၊ ဘယ္လိုျဖစ္မွာဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးေတြ၊ အကန္႔အသတ္ေတြ ရွိတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီအစိုးရဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီကို အျပည့္အဝေပးၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္သင့္တယ္။ အခု ေၾကညာခ်က္ေတြ ေထာင္က်ေနရင္ မဝင္ရဘူး၊ အဖမ္းခံရရင္ မဲေပးလို႔ မရဘူး။ အေရြးမခံဘူးဆိုတာတို႔ ပါေနတယ္။ ဖဆပလ လက္ထက္တုန္းက ပမညတ က အမတ္ေတြက ေထာင္က်ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ကို လႊတ္ေတာ္မွာ လာၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္တက္ခြင့္ ျပဳတာေတြ ရွိတယ္။ အခုဟာက ေထာင္က်ရင္ အလိုလို အေရြးခံခြင့္တို႔၊ မဲေပးခြင့္တို႔ မရေတာ့တဲ့ သေဘာ ရွိေနတယ္။ အဲဒီအတြက္ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ စဥ္းစားၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္''
ရဲေဘာ္ ဖိုးသံေခ်ာင္း
ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ (ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ)
ေမး။ စစ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲခင္ဗ်။
''နအဖ က သူ႔ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို တခုၿပီးတခု ထုတ္လာတယ္။ ထုတ္လာတဲ့ ဟာေတြက ပစ္မွတ္တခုကို ဦးတည္ၿပီးေတာ့ ပစ္တဲ့ သေဘာကို ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ နအဖ ကို အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေျပာထားတဲ့ ဟာေတြ ရွိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဗိုလ္သန္းေရႊဆီ ေပးထားတဲ့ စာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ေရႊဂံုတိုင္ ေၾကညာခ်က္၊ အဲဒီႏွစ္ခုကို နအဖ က လံုးဝ လက္မခံဘူး၊ ပယ္ခ်လိုက္တယ္လို႔ ေၾကညာလိုက္တဲ့ အဓိပၸာယ္ ေဆာင္တယ္။ ဒီဥပေဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့၊ ျပည္ပမွာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျခားအင္အားစု ႏွစ္စုမွာ ေျပာၾကတဲ့ ဟာေတြ၊ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကတဲ့ သူေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို စံုေနပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျဖည့္ၿပီး ေျပာစရာ မရွိေတာ့ပါဘူး''
''ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္တာ၊ ျဖည့္ခ်င္တာေလးတခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔အားလံုး သတိရွိၾကဖို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ နအဖ ဟာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ႐ံုးေတြ ဖြင့္ေပးၿပီဆိုတာကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္နဲ႔ ႐ံုးေတြ ဖြင့္ၾက၊ အလုပ္ေတြ လုပ္ၾကဆိုတာက ေကာင္းတဲ့ ကိစၥပါ။ နအဖ က ဖြင့္ေပးတယ္ဆိုတာ ေထာင္ေခ်ာက္ေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေတြ႔အၾကံဳအရ - ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ က်ေနာ္တို႔ ပါတီကို ေခ်မႈန္းမယ္ လုပ္တဲ့အခါမွာ၊ အဂၤလိပ္ ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းကို ကိုင္ၿပီးေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက တက္ၾကြတဲ့ လူေတြ လိုက္ဖမ္းၿပီးေတာ့ ပါတီကို ႏွိမ္ႏွင္းတာပါ။ နယ္ေတြမွာ ရွိတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီဝင္ေတြ အမ်ားၾကီး အဖမ္းခံရတယ္။ အခုလည္းပဲ NLD ကို ထပ္ေခ်မႈန္းေရးအတြက္ နအဖ ဟာ NLD ထဲမွာ ဘယ္သူေတြ တက္ၾကြေနတယ္၊ ဘယ္သူေတြက ထိုင္သြားၿပီးေတာ့ ရွင္းေအာင္လုပ္တဲ့ ေထာင္ေခ်ာက္ေတြကို ေထာင္ေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔အားလံုး သတိျပဳၾကပါ။ NLD တခုထဲကို ေျပာတာမဟုတ္ဘူး၊ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြေရာကို က်ေနာ္တို႔ ပါတီရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳအရ သခၤန္းစာကို ေဝငွတဲ့ သေဘာ ေျပာခ်င္ပါတယ္''
ေမး။ ၂၀၁၀ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒထဲမွာပါတဲ့ ပုဒ္မေတြထဲက ပုဒ္မ ၆ နဲ႔ ပုဒ္မ ၁ဝ မွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သေဘာထားေလး ေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။
''သူမ်ားေတြ ေျပာသြားတာ စံုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က သူတို႔နဲ႔ အျမင္ တူပါတယ္၊ သေဘာထား တူပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ နအဖ အစိုးရက လုပ္တာ ျဖစ္တယ္။ ပစ္မွတ္ရွိရွိနဲ႔ ဒီဥပေဒကို ထုတ္တာ ျဖစ္တယ္။ အဖြဲ႔အစည္းတခု၊ လူပုဂၢဳိလ္ တဦးတေယာက္ကို တိုက္႐ိုက္ ခ်ိန္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ပစ္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ နာမည္ကို မခံဘဲနဲ႔ ခ်ိန္ၿပီးေတာ့ ပစ္ေနတာျဖစ္တယ္။ ဗမာျပည္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ေထာင္နဲ႔ ကင္းလို႔ မရဘူး။ နအဖ လုပ္လာတဲ့ တေလွ်ာက္လံုး၊ နအဖ မတိုင္ခင္ ဖဆပလ လက္ထပ္တုန္းကစၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္တဲ့ သူေတြ၊ ေထာင္ထဲ ေရာက္က်တဲ့ သူေတြခ်ည္းပဲ။ ဒီလို ပုဒ္မ တပ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္တဲ့ သူေတြ ဘယ္သူမွ က်န္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဟိုအရင္ကဆိုရင္ ေထာင္ထဲကေန ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီးေတာ့ အေရြးခံတဲ့သူေတြ ေက်ာင္းသားအမတ္ေတြေတာင္ ေပၚခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ေထာင္ထဲကေန ေက်ာင္းသားအမတ္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲကို အေရြးခံတဲ့အခါမွာ သံေယာဇဥ္ျဖစ္ၿပီး မဲေပးလို႔မို႔ အမတ္ျဖစ္လာတာေတြ ရွိတယ္။ အခုေခတ္က်ေတာ့ ေထာင္ထဲေနလို႔ အမတ္ျဖစ္ဖို႔ ေနေနသာသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီကေန ထုတ္ပစ္ရမယ့္ အေနအထား လုပ္ထားတာဟာ နအဖ အေနနဲ႔ ဘယ္သူ႔ကို ဦးတည္ၿပီးေတာ့ လုပ္တယ္၊ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းကို ဦးတည္ၿပီး လုပ္တယ္ဆိုတာ သိပ္ရွင္းတယ္''
